Gmina Mińsk Mazowiecki miejsce z przyszłością

Rezerwat Przyrody "Bagno Pogorzel"

Rezerwat utworzony na mocy zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 grudnia 1995 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M. P. z 1996 r. Nr 2, poz. 19). Według aktu powołującego celem ochrony rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych dużego, naturalnego zbiornika retencyjnego oraz występujących w jego zasięgu stanowisk roślin całkowicie lub częściowo chronionych. Przedmiot ochrony stanowi bagno z otaczającymi go drzewostanami oraz występującymi tam gatunkami roślin i ptaków podlegających ochronie. Obecnie aktem normatywnym rezerwatu jest rozporządzenie Nr 274 Wojewody Mazowieckiego z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego i utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2001 r. Nr 269, poz. 6860).

Powierzchnia rezerwatu wskazana w akcie powołującym wynosi 48,60 ha, natomiast aktualna powierzchnia obiektu wynosi 48,64 ha. Różnica w stosunku do zarządzenia wynika z dostosowania powierzchni rezerwatu do powierzchni ewidencyjnej użytków składających się na obszar rezerwatu. Z ogólnej powierzchni grunty leśne obejmują 22,50 ha, związane z gospodarką leśną - 1,19 ha, nieleśne - 24,95 ha.

Rezerwat w całości znajduje się na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Nadleśnictwa Mińsk. Położony jest na terenie leśnictwa Stankowizna, obejmując następujące wydzielenia 349a-k, n, o, ~a, ~b, ~c.

Administracyjnie znajduje się w powiecie mińskim, gminie Mińsk Mazowiecki, w pobliżu wsi Grabina.

Ryc. 1. Mapa rezerwatu przyrody Bagno Pogorzel

Według obowiązujących kryteriów rozporządzenia Ministra Środowiska z 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. z 2005 r. Nr 60, poz. 533), pod względem rodzaju, rezerwat Bagno Pogorzel jest rezerwatem torfowiskowym (T). Dalej, ze względu na dominujący przedmiot ochrony rezerwat można zaklasyfikować jako: typ – biocenotyczny i fizjocenotyczny (PBf), podtyp – biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp). Natomiast ze względu na główny typ ekosystemu, jako rezerwat torfowiskowy (ET), podtyp torfowisk wysokich (tw).

O charakterze rezerwatu Bagno Pogorzel decyduje bagno w bezodpływowym obniżeniu terenu z licznymi oczkami wodnymi, otoczone drzewostanami na siedliskach o różnej wilgotności. Występują tu takie zbiorowiska roślinne jak: mszar środkowoeuropejski Sphagnetum magellanici, kontynentalny bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum, ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum, grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum, bór mieszany Querco-Pinetum. W rezerwacie stwierdzono wiele ciekawych gatunków roślin, w tym chronionych i rzadkich; występują m.in. rosiczka okrągłolistna, grzybienie północne, modrzewnica zwyczajna, sit drobny, żurawina błotna. Obiekt jest również bardzo interesujący pod względem ornitologicznym. Łącznie na terenie rezerwatu stwierdzono dotychczas co najmniej 53 gatunki ptaków lęgowych i prawdopodobnie lęgowych, spośród których 18 to gatunki wodno-błotne. Na uwagę zasługują m.in. żuraw, błotniak stawowy, wodnik, perkozek, rybitwa czarna, remiz, kszyk czy kobuz.

Fot. 1.Bezodpływowe obniżenie terenu z lustrem wody

Jeszcze kilka lat temu, jak wynika z informacji z Nadleśnictwa Mińsk, lustro wody w rezerwacie występowało tylko okresowo i na małej powierzchni. Aktualnie jednak, w związku z wystąpieniem kilku lat o wyższych sumach opadów, reżim hydrologiczny rezerwatu uległ poprawie, lustro wody obecne jest na znacznej powierzchni, a ekosystemy leśne w otoczeniu torfowiska charakteryzują się znacznym poziomem uwodnienia.

Dla rezerwatu podawano takie zagrożenia jak: obniżanie się poziomu wód gruntowych i antropopresja – np. wędkarze na okolicznych gliniankach w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu.

Rezerwat nie posiada aktualnego planu ochrony. Nie została również wyznaczona otulina. Obiekt nie jest udostępniony dla ruchu turystycznego.

Pomnik przyrody sosna:

Akt prawny obowiązujący/powołujący: Rozp. Nr 25 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu mińskiego / Orzeczenie Nr 261 Kierownika Wydz. RiLPWRN w Warszawie  z dnia 28 listopada 1972 r.

Lokalizacja: Leśnictwo Stankowizna, oddz. 145a  

Obiekt chroniony: Sosna pospolita

Obw. [cm]/Wys. [m]: 375/22

• autor: Materiał został udostępniony z zasobów Nadleśnictwa Mińsk Mazowiecki. Stan na 2022 r.